Glac an saol go réidh agus glacfaidh an saol go réidh leat.

Bhí orm an saol a ghlacadh go réidh Dé Sathairn de dheasca an diabhal slaghdán seo. Tá sé fós ag cur isteach go mór orm. Tagann an casacht orm go trom aon uair a bhím i mo luí. Mar sin bím ag casacht oíche go maidin agus bím tuirse i rith an lae. Má caithim leath uair ar an tolg tosaíonn an casacht arís! Tá orm a bheith i mo shuí nó i mo sheasamh an tam ar fad. Ar aon nós thosnaigh mé ag léamh sean leabhar tráthnóna Sathairn. ‘Sé sin The Tailor and Anstythug duine éigin dom é blianta ó shin agus níor léigh mé go dtí seo é . Is dócha gur chuala nach mór gach duine le suim i stair na hÉireann trácht ar an leabhairin seo. Is scéal an deas é seo faoi seanduine agus a bhean, a meonta agus an saol a bhí acu. Meonta sean aimseartha na nGael a bhí ag an dís seo gan puinn mheasa ar an rialtas, ar rialta na heaglaise nó a leithéid. Ach bhíodar spioradálta go leor ina slí feínig, bhí creideamh acu agus ana mheas acu ar an bhFear Thuas. Bhíodh an táilliúir ag insint scéalta an t-am ar fad óna chathaoir (bosca in aice na tine ar a thugadh “Cornucopia”) lena milte cuairteoirí agus ise ag magadh faoi gan stad gan staonadh i rith an lae …..seo nós a bhíodh ag na sean díseanna in Éireann (agus nós nach bhfuil ró fhada uaimse ar uairibh! ..níl sé ceart seans cloigeann mór a ligint d ‘fhear ar chor ar bith!) Ach in ainneoin é a bheith cráite clipthe léi chuir sise barr maise ar a shaol ag an am céanna, agus, ag deireadh an lae do bhíodh gach rud ciúin séimh idir an táilliúir agus a bhean. Tá scéalta an tseanduine seo ana mhaith agus bhaineas taitneamh nach beag as teacht orthu agus mé ar an tolg! Agus mana an bheirt acu: Glac an saol go réidh agus glacfaidh an saol go réidh leat.

Scríobh Frank O’Connor an réamhrá den leagan atá agam agus soiléir go raibh an dearg-ghráin aige roimh rialtas na tréimhse seo 1940’s. Bhíodh bord cinsireachta an rialtais ana chrua ag an am seo agus gan ciall ar bith uaireanta. Bhíodh lámh na sagairt ann ar ndóigh agus chuireadar cosc ar an leabhar seo. Cén fáth? Tagann gnéas isteach i slí greannmhar i gcuid des na scéalta agus déanann an táilliúir nó a bhean tagairt ar feis leaba na hoíche anois is arís. Sin an méid. Bhí sé chomh soineanta sin…….. Tháinig triúr “ionadaí” Dé ar chuairt orthu ina dtigh beag agus bhí ar an seanduine a chóip féin den leabhar a chaith sa tine os a gcomhair. Chuireadar a bparóiste i gcoinne an sean dís…..Samhlaigh ar sin! Ionadaí an diabhal a bhí iontu siúd. Oh tá a fhios agam gur tréimhse eile a bhí ann srl srl ach ní raibh aon leithscéal ann den drochchuairt sin ón dtriúr sagairt. Rud eile ná silim go bhfuil sé tábhachtach súil a choimeád ar an saol atá thart agus sinn ag bogadh ar aghaidh….bíonn ceachtanna le foghlaim i gcónaí agus ní sé ceart a rá “tharla na droch rudaí sin chomh fada siar nach mbaineann siad linn níos mó” nó “nach féidir slán a fhágáil le na sean laethanta” Is meon caolaigeanta agus aineolach eile é sin.

Nuair a léigh mé an réamhrá sin chuir sé mé ag smaoineamh gurb í seo tréimhse óige mo thuismitheoirí féin agus chuala mé cúpla droch scéalta ó mo mháthair faoi smacht na heaglaise ag an am san. Scéal eile. Lá eile.

Slaghdán

Ugh. Agus i lár an tsamhraidh! Bhí saghas tochais i mo scornach ar dtús dé Chéadaoin agus bhí sí tinn inné, ansin dhúisigh mé ar maidin le slaghdán, fíor scornach tinn, tinneas cinn agus babhta na casachta! Bíonn na babhtaí ag teacht orm go rialta. Tuige go mbeadh an pionós seo orm………

Siamsa Anocht

Beidh oíche bhreá i Dunnes Pub, White Plains, anocht. Ceol den scoth déarfainn le seoladh CD Brian Conway, beidh dream ceoltóirí maithe eile páirteach tacaíocht a thabhairt dó. Bíonn an bia coitianta go leor ach go deas úr i gcónaí anseo agus bíonn fáilte is fiche ag Seán Dunne roimh an ceol agus roimh an Teanga. Bí Linn!

Ciara na Gruaige Rua

Bhí ana brón orm nuair a chuala gur bhfuair deirfiúr Aine Durkan, Ciara, bás in Afganistan anuraidh. Scriobhas píosa faoin tubaiste sin tamall ó shin. Ansin chuir Áine chugam an dán a scríobh sí. Éist leis anseo.

Inniu, níl a fhios agam cén fáth, ach bhíos ag smaoineamh ar Áine. Is dócha os rud é gur chuireas ephoist chuig cara eile againn, Claire, agus chuir an nóta sin Áine ar m’intinn. Bhuaileamar go léir le cheile an tseachtain seo in Oideas Gael anuraidh agus do bhí ana spraoi againn le cheile an tseachtain sin. Ar ndóigh ní raibh a fhios againn ag an am eadrom sin go mbeadh Áine faoi bhrón agus faoi bhuairt roimh i bhfad.

Bhí a fhios agam go raibh clár faoin droch eachtra seo ar liosta gearr NY Festival 2008, agus fuaireas amach díreach anois go bhfuair Mairtin Tom Sheainín bonn airgid idirnáisiúnta as an gclár a rinne sé faoi bás Chiara. Seans éisteacht leis an gclár iontach go h iomlán anseo.

Féile Cheoil

Is féile cheoil thar aon rud eile í Féile na Catskills anseo i Nua Eabhrac. Chuala mé trácht uirthi le fada anuas ach ní raibh seans agam dul ann, bheadh rud éigin i gcónaí idir lámha agam ar an tréimhse céanna, agus ní ceoltóir mé ach oiread, agus níor thuig mé díreach go dtí i mbliana cad a bhí i gceist ansin.

Chuala chomh maith nach raibh ann ach leithscéal chun na dí í ag dream mór le leath suim sa cheol agus os rud é nach nglacaim le tuairimí daoine eile de gnáth (go mór mhór más féidir teacht ar mo thuairim féin i slí éigin) bhí orm fiosrúcháin a dhéanamh dom féin. Cheapas chomh maith i mbealach nach mbeadh mórán domsa ag an bhféile seo mar do bhíos faoi tionchar na sean scéalta sin is dócha…ach ar ndóigh bhíos mí-cheart agus áthas orm é sin a admháil.

Leanann an fhéile seo seachtain amháin, bíonn ranganna cheoil, damhsa, amhránaíocht agus Gaeilge (don chead uair i mbliana) i rith an lae, maidin agus tráthnóna. Ansin san oíche bíonn siamsa i ngach áit, idir ceol agus damhsa. Seisiúin oscailte le fáilte roimh na foghlaimeoirí uile a bheith páirteach agus seisiúin eile faoi smacht ceoltóir amháin abair agus é nó í i gceannas cé eile a bheadh páirteach. Tuigim go bhfuil an dá cineál de dhíth, seans do na foghlaimeoirí cleachtadh i slí bheo agus ansin sna cinn dúnta sin seans do na ceoltóirí proifisiúnta /múinteoirí a bheith ag seinm le cheile……Bhí ceolchoirmeacha oifigiúla ar siúil an t-am ar fad i bpailliún agus i bpobal mór chomh maith. Bhí sé thar a bheith ghnóthach! Chaitheas cúpla lá thuas ansin le cairde agus an fhadhb amháin a bhí agam ann ná teacht ar an méid eachtra a bhí uaim. Is minic a bhíos in áit amháin le fios go raibh ceol iontach in áit eile ag an am céanna …ach amháin gan fonn bogadh chomh breá is a bhí an ceol ‘s an t-atmaisféar sa chéad áit! Faraoir….. go rabhas uileláithreach! !

Bhí céilithe ann gach oíche chomh maith ach theip orm a bheith páirteach, agus is aoibhinn liom damhsa…ach arís bheadh orm a bheith uileláithreach !…ach ó ba rud é nach raibh céile damhsa liom an uair bheinn caillte sna seiteanna…D’fhanas leis an gceol.

Bhí ceoltóirí den scoth páirteach ó gach áit sna SAM agus ó Éireann agus cuma orthu uile go rabhadar ag baint taitneamh as an tréimhse le cheile. Ní gá liosta ainmneacha a chur anseo, mar tá siad go léir ar an suíomh oifigiúil, féach, agus anseo, ach bhí na ceoltóirí mór le rá uile páirteach agus luaigh sean cara liom Jerry O’Sullivan liom gur í seo an féile is fearr anois sna SAM, dar leis, ó thaobh caighdeáin an cheoil de…

Bhaineas féin an taitneamh as an gceol muintire, na Mulcahys. Chuala mé trácht orthu cheana ach níor chuala mé beo iad riamh go dtí seo, chomh éirimiúil agus atáid……… Ach bhí ceol bhreá le chloisint gach uile áit sa bhaile seo ó lár an lae go geal na maidine.

Bhaineamar, triúr againn a bhí le cheile ann, an sult as an sos gearr, cé nach raibh mórán sosa lae ná oíche dúinn! Agus deas chomh maith go raibh gaeilge le cloisint thuas ansin. Mar a dúirt Tim Collins dom, nach bhfuil siad fite fuaite le cheile? ………. Tá, agus bhí an teanga le cloisint uaidh, ó Jerry, luaite thuas, ó Gearóid O hAllmhuráin, ó Jimmy Crowley ó Daithi Sproule agus ó ana chuid eile a bhí páirteach chomh maith…….

Is é Paul Keating a chuireann le cheile an fhéile mhór seo agus ní h-aon dóithín í a eagrú déarfainn, is mór an buíochas atá tuillte aige dá barr.

Déarfainn go raghad arís an bhliain seo chugainn.

Tiobraid Árann Abu: Thar n-ais i Nua Eabhrac: Fáilte roimh An Taoiseach úr: Irish Arts Week

Bhuel bhí an lá le Tiobraid Árann agus do bhí oiche bhreá againn in An tAonach,. Bhaineamar an taitneamh as an gcluiche cé go rabhamar neirbhíseach ar feadh cuid nóiméad déag ó thús an tarna leath nuair a bhí spiorad agus fuinneamh i bhfoireann Contae an Chláir ach theip orthu é a cothú agus sa deireadh ba iad Tiobraid Árann na buaiteoirí. Anois táim thar n-ais i Nua Eabhrac tar eis na tréimhse bhreá sin agus tá áthas orm an ghrian a fheiscint arís, níl an samhradh seo ró mhaith in Éireann maidir leis an aimsir, ach seans ann fós! Agus is minic a bhíonn Meán Fómhar agus Deireadh Fómhar go deas tirim ansin.
Bhíos ag fáiltiú roimh Brian Cowen oíche aréir sa Consalacht i NE. Thug an chonsal, Niall Burgess, fáilte is fiche do as Gaeilge ansin as Béarla. Bhí dream maith ann agus labhair An Taoiseach úr faoi a shaol i NE blianta ó shin agus an tábhacht a bhaineann le teagmháil idir an diaspora agus Éireann san am atá thart agus as seo amach. Is cosúil gur chaith sé tréimhse anseo i NE ag obair mar tógálaí nó rud éigin nuair a bhí sé ina mhac léinn agus os rud é go bhfuil suim nach beag aige i gcúrsaí spóirt bhíodh an nós aige a bheith ag imirt thuas i Gaelic Park, sa Bhronx. Labhair sé i slí compordach, cairdiúil agus dearfach, gan nótaí gan braiteoireacht. Bhí sé suimiuil. Bhí an dream lán sásta leis dar liom. Níor labhair sé as Gaeilge áfach agus bhí orm a rá do díreach ansin gan dearmad a dhéanamh ar ár teanga mar nach bhfuil a fhios againn go bhfuil Gaeilge ana mhaith aige!! Bhí sé go deas cairdiúil le cách. Tá súil agam go duine doscúch é i slí éigin chomh maith agus sílim go bhfuil, mar déarfainn nach mbeidh an fharraige ina clár os a chomhair anois. Tá dea-mhein agam do agus tá súil agam go mbeidh an t-ádh air sa phost nua seo.

Inniu tá plean agam cuairt a thabhairt ar an Catskill Irish Arts Week agus a fháil amach cad é a tharlaíonn thuas ansin gach samhradh, beidh an scéal agam i gceann cúpla lá.
Adios.

An Cluiche Mór Inniu

Lá deas tirim grianmhar!!….an céad ceann, doirse agus fuinneoga an tí ar oscailt! Ach tá orm féachaint ar an gcluiche mór ar ndó ag a ceathair a clog, bheadh sé go deas áfach a bheith cois tráigh agus an t-aer úr sin a mhothú agus boladh glan na farraige a bhlaiseadh..…ní bheidh seans agam an uair seo mar beidh mé ag filleadh thar n-ais go Nua Eabhrac amárach agus ag súil go mbeadh coisir anocht i bpub mo dhruiféar i dTiobraid Árann, ach má theipeann an fhoireann is dócha go mbeimid uile inár leapacha luath. Tá sé ráite anseo i Luimneach go mbeidh an lámh uachtar ag contae an Chláir, ach chifimid ar ball.

Corn na Mumhan!

Thugas mo mháthair ar chuairt ar reilig na muintire inné, ‘sé sin muintir m’athairse…Mount Pleasant an t-ainm ata uirthi, ainm coitianta ar reiligí agus tá sí lonnaithe thíos bóthar beag uaigneach i dtreo Faing Inish in Iarthar Luimnigh, ceann ana bheag ar fad atá treasna páirce ón mbóthair cung. Is dócha go raibh sean ainm ar an séipéal beag seo atá ina fothrach anois. Feicim na hainmneacha uile ar na leaca agus an cuid is mo acu gaolta liom! De Bhál ar ndóigh mar is é sin m’ainm féin, Guerin agus Dundon chomh maith…sean ainmneacha Normannaigh uilig nach mór atá le feiscint ansin. Is maith liom an áit ciúin seo a bhfuil in aice na Sionna agus tán cinneadh déanta agam le fada a bheith curtha ansin chomh maith. (Bhuel luaith mo choirp a chur isteach ann…) Ach níl plean agam dul ar an turas sin tamaillín eile. Gach samhradh bíonn Aifreann sa reilig seo faoin aer úr na habhann agus chonaiceamar an fógra go mbeadh sé ar siúl amárach an 13ú lá de mhí Iúil ag 2:30 iarnóin. Go bhfóire Dia orainn a dúirt mé liom féin! Is léir nach bhfuil suim ag coiste na reilige i gcúrsaí iománaíochta, ní féidir linne dul go dtí an Aifreann sin mar nach mbeidh Corn na Mumhan ag tosnú ag 4 iarnóin? Beidh an sagart agus na daoine áitiúil thar n-ais abhaile gan stró…ach sinne? Beidh príomh droichead na cathrach dúnta ó 11 ar maidin! …agus na cinn eile faoi bhrú. Os rud é go bhfuilimid inár gcónaí ar bóthar na hInse, díreach treasna ó Parc na nGael, beimid gafa! Ach an rud is tábhachtaí ná sin ná go bhfuil mo nia, mac mo dhruifear is sine, ar bhfoireann Tiobraid Árann. Déarfainn go dtuigfidh m’athair go bhfuil orainn féachaint ar an gcluiche in ionad dul amach chuige in iarthar Luimnigh arís. Dá mbeadh an rogha aige bheadh sé lán sásta le bheith ag féachaint ar an gcluiche mór, ina iomaitheoir ar an gclaí, braoinín féna fiacail aige i gcomhluadar a chlann tráthnóna Dhomhnaigh in ionad dul chuig Aifreann!

I gCathair Luimnigh anois

Táim anseo in Eirinn nach mór seachtain anois agus tá gach rud ag éirí go geal liom! …. Chaitheas tréimhse ghearr i mBAC agus a timpeallacht… ag bualadh arís le gaolta agus cairde. D’fhreastal mé ar ceolchoirm gan choinne sa Gailearaí Náisiúnta na hÉireann, tharla go rabhas ansin am lóin dé Sathairn agus plean agam Impressionist Interiors a fheiscint, (is é sin taispeántais a bheidh ar siúl go dtí an 10ú la de mhí Lúnasa,) ach chonaic, agus mé ag ceannach mo thicéad, saghas fuadair ar siúl agus chuala go mbeadh Ana Vidovic ó Croatia ag seinm cheoil i gceolchoirm ar an bpointe, 1 i.n.. Is minic a bhíonn an bealach ciorclach níos suimiúla ná an ceann díreach a dúirt mé liom féinig mar sin isteach liom agus ba mhór an áthas a bhí orm seans éisteacht le ceol (guitar clasaiceach) na mná éirimiúla seo. Nuair a bhí an ceolchoirm sin thart bhí orm imeacht chuig cruinniú le cara ach chuaigh mé thar n-ais an lá dár gcionn agus chonaic an taispeántais ealaíona… Nuair a d’éirigh suim ionam i gcúrsaí ealaíona agus mé i mo dhéagóir bhíodh ana teagmháil agam le ealaíon Impressionism. Ba mhór an suim agam sna pictiúr a bhain le saol daoine taobh istigh in ionad “en plein aer” mar a déarfá…. Tá cóipeanna na bpictiúr agam fós as féilirí AIB na tréimhse seo, go háirithe Berthe Morrisot, Degas agus araile. Bhíos ag eirí short sighted ag an am céanna an í sin cúis na suime? Ar aon nós bhaineas an-taitneamh as an taispeántais seo a fheiscint agus molaim go mór féachaint ar chlár an ghailearaí, is minic a bhíonn rudaí an spéisiúil ar siúl ansin. Bhí brón orm nach raibh an t-am agam cuairt a thabhairt ar Hugh Lane an mhaidin céanna ach bhí orm leanúint faoi dhein Stáisiúin Heuston. Tháinig mé go Cathair Luimnigh ar an traein, turas ana chompordach agus tapaigh….costasach go leor áfach. Tá cuma breá ar an gcathair agus plean agam nach mór seachtain a chaitheamh anseo.

Tá an aimsir aisteach, idir teas agus fearthainne ag an am céanna, ach nílim anseo ag lorg aimsir te tirim, má bhíonn lá nó dhó bhreá agam beidh mé sásta go leor ………agus go dtí seo níl an trácht go dona ach oiread!

Go BAC amarach

Beidh mé ag taisteal amárach go Baile Átha Cliath, is minic a bhím as Nua Eabhrac ag an am seo den bhliain. Ní bhím ag smaoineamh ar an 4ú Iúil agus an ceiliúradh sin agus mé ag díriú ar sonraí taistil….an príomh smaoineamh a bhíonn agam ná an “an bhfuil seans ann go mbeadh aimsir te agus tirim in Éireann ar na dátaí seo…” Anuraidh bhíos in Éireann ag an am seo den bhliain chomh maith agus bhi se go deas.... Chaitheas tréimhse i mBAC, i dTír Chonaill agus i dTiobraid Árann, an tAonach. I mbliana beidh mé i mBAC arís ó Déardaoin ar feadh trí lá agus ar aghaidh ansin go cathair Luimnigh tamall a chaitheamh le mo mháthair ansin. Táim ag súil go mór le cairde a fheiscint arís ar ndóigh (agus ag guí go dtiocfaidh an ghrian liom!) Tá an aimsir go breá anseo i NE le déanaí agus i aoibhinn liom í… nach mór an tionchar í an aimsir? Codladh breá na hoíche agus aimsir bhreá an lae…agus dea mheon ar chách! Is cuma an lotto…Osna….